PETROL FİYATI ve KRİZ

Deniz Gökçe hocamız bugünkü yazısında petrol fiyatındaki artışa rağmen neden dünyada petrol krizi çıkmadığını sorguluyor. Konuyu ilk gündeme getirenin Mankiw olduğunu söylüyor. Yazısında verdiği cevap şöyle:

“Bu soru ünlü iktisatçı Mankiw tarafından 28 Ekim günü kendi internet blog’unda sorulmuş. Bir iktisatçı, Mark J. Perry bu soruya aşağıdaki cevabı vermiş.1980’li yıllarda petrolün reel fiyatı bugünküne benzer düzeyde iken GSYİH’nın her reel dolar artışı dolar başına 15.13 Btu tüketirmiş. Halbuki bugün 2006 yılı sayıları ile her bir dolarlık reele üretim artışı dolar başına sadece 8.75 Btu enerji tüketmekte imiş.Yani reel üretim, petrol enerjisi ihtiyacı açısından bugün geçmişe oranlar yüzde elli kadar daha az enerji kullanır durumda, yani daha verimli üretim yapıyoruz. Verimlilik de petrol fiyatındaki reel artışın etkisini azaltmış bulunuyormuş. Yani bugünün ekonomisi gelişmiş ülkelerde geçmişe oranla çok daha fazla enerji kullanım etkinliği içeriyor.

Peki bu neden böyle olmakta? Araştırmacılar bugünün ekonomisinin çok daha fazla hizmet sektörü ve çok daha az imalat sanayi içermesinin arkadaki enerji etkinliğini sağlayan faktör olduğunu düşünüyorlar.

Neden olarak, petrol kullanılmayan hizmet sektörünün üretimdeki payının artması gösteriliyor. Buna ek olarak, insanlar petrolü daha verimli kullanmanın yollarını bulmuş olabilirler. Bazı malların üretiminde petrolü ikame edebilecek hammaddeler de kullanılmaya başlanmış olabilir.

Bu yazıyı okuyunca Türkiye’de petrol tüketim miktarı yıllar boyunca nasıl değişmiş diye merak ettim. Veriler şöyle;


Yıllar
000 Dolar - Ton
Toplam






1996
000 Dolar
3 415 917

Ton
22 766 621



1997
000 Dolar
3 194 145

Ton
23 324 261



1998
000 Dolar
2 083 861

Ton
23 791 392



1999
000 Dolar
2 754 939

Ton
22 836 976



2000
000 Dolar
4 208 260

Ton
21 362 926



2001
000 Dolar
3 877 953

Ton
23 141 640



2002
000 Dolar
4 087 775

Ton
23 707 589



2003
000 Dolar
4 776 536

Ton
24 028 667



2004
000 Dolar
6 091 544

Ton
23 917 019



2005
000 Dolar
8 649 477

Ton
23 389 647



2006
000 Dolar
10 706 466

Ton
23 786 875



2007
000 Dolar
4 979 379

Ton
11 534 745
Kaynak: www.tuik.gov.tr

Yıllara göre Türkiye’nin petrol tüketim miktarı yatay seyretmiş. 2006 tüketimi 1998 ile aynı seviyede, 1997 ile de çok büyük fark yok ve aralarda dalgalanmalar da yok. Deniz Gökçe hoca zaten yazısında hizmet sektörünün üretimdeki payının arttığını vurgulayarak, Türkiye için de bu durumun geçerli olduğunu söylüyor.